REALIZACJA OGÓLNOPOLSKIEGO PROGRAMU WSPIERANIA UMIEJĘTNOŚCI WYCHOWAWCZYCH
„SZKOŁA DLA RODZICÓW I WYCHOWAWCÓW”
W PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W TRZEBINI
W LATACH 2006 – 2009
Pomysł realizowania pierwszych spotkań „Szkoły dla rodziców” powstał w oparciu o potrzeby Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Trzebini.
Głównym kierunkiem pracy poradni na rok 2006/2007 była pomoc rodzinie. Zadanie to było jednocześnie założeniem Debaty Oświatowej z 2006 roku zorganizowanej przez Starostwo Powiatowe w Chrzanowie. Jednym z efektów prac prowadzonych w ramach tejże debaty było opracowanie informatora o formach pomocy dla dzieci i młodzieży na terenie powiatu chrzanowskiego, wśród których była m. in. informacja o realizacji „Szkoły ...”.
Aby przygotować grunt i zachęcić rodziców do udziału w zajęciach trzebińska poradnia zorganizowała punkt poradnictwa rodzinnego. Od września do listopada 2006 roku przeprowadzono sześć spotkań, w których rodzice mogli uzyskać pomoc w wielu sprawach wychowawczych i mogli zapoznać się z ideą i tematyką „Szkoły ...”.
W listopadzie 2006 roku, przy wsparciu i pomocy Dyrektor poradni Pani Ireny Fudały, rozpoczęto pierwszą edycję „Szkoły ...”, która trwała do 17 stycznia 2007 roku.
Informacje o prowadzonych w poradni zajęciach dla rodziców szybko rozchodziły się w społeczności lokalnej „drogą pantoflową”. Ponadto udało się tym przedsięwzięciem zainteresować prasę lokalną, czego efektem było ukazanie się w marcu 2007 roku w tygodniku „Przełom” artykułu „Trzeba kochać ale wymagać”, w którym została przybliżona tematyka zajęć i formy pracy prowadzonych w ramach warsztatów. Dodatkowo pedagodzy szkolni wspierali poradnię w rozpropagowywaniu tej formy pracy z rodzicami. Dzięki tym zabiegom od listopada 2006 do czerwca 2007 roku udało się przeprowadzić cztery edycje „Szkoły dla rodziców i wychowawców”.
W marcu 2007 roku, dzięki współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Chrzanowie, zajęcia w ramach „Szkoły ...” przeprowadzono także z rodzicami tworzącymi pogotowia opiekuńcze lub rodziny zastępcze.
Jednym z wniosków sformułowanych przez uczestników zajęć było podkreślenie konieczności spotkań grupowych rodzin zastępczych umożliwiających ciągłą wymianę doświadczeń oraz wzajemne wsparcie, wobec czego poradnia wystąpiła pisemnie do PCPR-u Chrzanów z propozycją utworzenia grup wsparcia dla rodziców.
W tym samym czasie (marzec 2007), nawiązano współpracę z Urzędem Miasta Trzebinia celem pozyskania środków na dodatkowe spotkania z rodzicami. Ta współpraca przebiega wzorowo do dnia dzisiejszego.
W okresie październik - grudzień 2007 roku, przeprowadzono zajęcia „Szkoły ...” w ramach ministerialnego programu „Zero tolerancji dla przemocy w szkole”. Zajęcia te zostały zakończone zewnętrzną ewaluacją z wynikiem pozytywnym.
W tym samym czasie Ośrodek Pomocy Społecznej w Trzebini zwrócił się do poradni z prośbą o realizację „Szkoły ...” dla swoich podopiecznych. Zajęcia przeprowadzono w miesiącach październik – grudzień 2007.
W roku 2008 zrealizowano w poradni cztery edycje „Szkoły ...”, natomiast w roku 2009 zakończono do tej pory trzy edycje, a w planie działań do końca roku przewiduje się organizacje jeszcze dwóch edycji „Szkoły ...”.
Tradycją stało się zapraszanie każdorazowo na ostatnie zajęcia zamykające poszczególne edycje „Szkoły ...” przedstawicieli Urzędu Miasta w osobach:
- Pani Alicja KAIM – Naczelnik Wydziału Spraw Obywatelskich i Administracyjnych UM Trzebinia
- Pani Mariola ROMAN – Główny Specjalista ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy UM Trzebinia
oraz Dyrektora Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Trzebini panią Irenę FUDAŁĘ, wspierającą realizatorów we wszystkich działaniach związanych z organizacją i realizacją „Szkoły dla rodziców i wychowawców”.
Realizatorami „Szkoły dla rodziców i wychowawców” w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Trzebini są:
- SZKLARCZYK Elżbieta
- PIECHOWICZ Marta
- TROJANOWSKA Krystyna
Umieszczone na ogólnopolskiej liście realizatorów Centrum Metodycznego Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w Warszawie – placówki rekomendowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Tabelaryczne zestawienie kolejnych edycji zajęć „Szkoły dla rodziców i wychowawców”:
ORGANIZATOR
DATA
Realizatorzy
Od
Do
PPP - Trzebinia
15.11.2006
17.01.2007
SZKLARCZYK Elżbieta
TROJANOWSKA Krystyna
07.02.2007
11.04.2007
UM Trzebinia,
08.03.2007
24.05.2007
PPP – Trzebinia
09.05.2007
27.06.2007
CMPPP – Warszawa,
W ramach programu „Zero tolerancji dla przemocy w szkole”
18.09.2007
20.11.2007
PIECHOWICZ Marta
OPS – Trzebinia,
17.10.2007
19.12.2007
UM – Trzebinia,
22.01.2008
25.03.2008
15.04.2008
24.06.2008
PPP – Trzebinia,
W ramach programu „Szkoła przyjazna i bezpieczna”
09.09.2008
13.11.2008
10.10.2008
10.12.2008
03.02.2009
07.04.2009
20.04.2009
21.05.2009
28.04.2009
23.06.2009
Zajęcia w trakcie realizacji
22.09.2009
24.11.2009
15.10.2009
17.12.2009
Zmiany w środowisku lokalnym w aspekcie realizacji Szkoły dla Rodziców i Wychowawców zgodnie z założeniami planu pracy PPP w Trzebini:
Równolegle z warsztatami dla rodziców, w latach 2006/2009 pojawiła się potrzeba pracy z uczniami i nauczycielami:
– przeprowadzono z młodzieżą gimnazjalną i licealną warsztaty na temat „Granice w relacjach z ludźmi”, „Jak sobie radzić ze stresem”, „Jak sobie radzić z trudnymi emocjami”. Młodzież mogła w sposób warsztatowy uczyć się ustanawiania zasad i poznawania granic własnego „ja”.
– przeprowadzono zajęcia z młodzieżą w ramach dwudniowych rekolekcji w parafii Św. Piotra i Pawła w Trzebini (z upoważnienia Kuratorium Oświaty w Krakowie) pod hasłem „Porozmawiajmy o uczuciach”. Przez dwa dni młodzież miała okazję poznać skąd biorą się uczucia, jak należy kontrolować zachowania i wyrażać złość aby nie ranić innych. W rekolekcjach udział wzięli gimnazjaliści, licealiści i studenci. Relacja z rekolekcji była zamieszczona w adwentowym wydaniu Biuletynu Parafialnego (wersja papierowa i elektroniczna).
– przeprowadzono Rady Pedagogiczne w gimnazjum i liceum na temat „Wyznaczanie granic i ustalanie zasad w pracy wychowawczej”, „Jak sobie radzić z trudnymi emocjami u uczniów”. Na spotkaniach omówiono w jaki sposób należy ustalać zasady, jakich komunikatów używać oraz jak ważne są konsekwencje i pochwały przy przestrzeganiu ustalonych norm postępowania.
– przeprowadzono spotkania z rodzicami uczniów szkoły podstawowej na temat „Sposoby komunikacji w rodzinie”. Rodzice uświadomili sobie, że język komunikacji zaczerpnięty ze Szkoły dla Rodziców daje efekty i pomaga w osiągnięciu porozumienia pomiędzy rodzicem a dzieckiem dającego obopólne korzyści a nie jest bronią do uzyskania przewagi nad rozmówcą.
Udział w inicjatywach społeczno-lokalnych:
– wkład realizatorów w opracowaniu Gminnej Strategii Rozwoju, gdzie zgłoszono „Szkołę ...” jako program profilaktyczny z zakresu umacniania relacji rodzic-dziecko.
– udział realizatorów w roli ekspertów w konferencji podsumowującej program „Herkules. Poznaj swoją siłę” organizowanej przez Stowarzyszenie Ruch Pomocy Psychologicznej „Integracja” oddział w Krakowie oraz Agendy Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju. Wspólnie z innymi ekspertami realizatorzy uczestniczyli w badaniu, którego celem była diagnoza aktualnych tendencji form zachowań ryzykownych podejmowanych przez młodzież. Dokonano również oceny skuteczności aktualnie realizowanych form oddziaływań i określono cechy skutecznego oddziaływania profilaktycznego. Raport z tego badania ukazał się w publikacji „Zachowania ryzykowne młodzieży w Małopolsce. Aktualne tendencje i zagrożenia, skuteczność oddziaływań profilaktycznych”.
– udział w opracowaniu programu „Zapobieganie przestępczości oraz ochrony obywateli i porządku publicznego – Razem Bezpieczniej”, gdzie zgłoszono „Szkołę ...” jako program profilaktyczny realizowany na terenie powiatu chrzanowskiego.
Konsultacje z koordynatorem wojewódzkim:
Na przestrzeni lat 2006/2009 zajęcia w ramach „Szkoły dla rodziców i wychowawców” są cyklicznie konsultowane z Wojewódzkim Koordynatorem Szkoły dla Rodziców i Wychowawców, Panią Jolantą Basistową.
Realizatorzy regularnie uczestniczą w grupach wsparcia prowadzonych przez Koordynatora.
Szkolenia:
Realizatorki wzięły udział w szkoleniu „Jak mówić do nastolatków, żeby nas słuchały...” w Centrum Metodycznym Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w Warszawie prowadzonym przez Joannę Sakowską. Planowane jest utworzenie grupy realizującej program dla nastolatków.
Kontakt z mediami:
03.2007 – artykuł w tygodniku „Przełom” o założeniach i idei „Szkoły ...”
11.04.2008 – udział w audycji radiowej o oddziaływaniach profilaktycznych na terenie Urzędu Miasta w Trzebini emitowanej przez Radio Kraków. W audycji przedstawiono główne założenia „Szkoły...” jako programu profilaktycznego. Rodzice objęci programem mogli podzielić się ze słuchaczami swoimi refleksjami nt. korzyści i zmian, które nastąpiły w ich rodzinach pod wpływem zajęć.
02.12.2008 – rozmowa z lokalnym tygodnikiem „Przełom” nt. szkoły dla rodziców i wychowawców realizowanej w ramach programu „Szkoła przyjazna i bezpieczna”. Wywiad dotyczący założeń, celów, przebiegu zajęć oraz wrażeń rodziców uczestniczących w edycji „Szkoły” prowadzonej w ramach projektu „ Przyjezdna i Bezpieczna Szkoła”. (wrzesień – listopad 2008r).
17.02.2009 – relacja ze spotkania prasowego w telewizji internetowej TVT1 na temat celów i zadań „Szkoły dla rodziców i wychowawców”
18.02.2009 – artykuł w „Dzienniku Polskim” – „Rodzice poszli do szkoły by zrozumieć dzieci”
25.02.2009 – artykuł w tygodniku „Przełom” – „Szkoła dla rodziców”
Wnioski ogólne:
A. W ramach projektu „Przyjazna i Bezpieczna Szkoła” i otwartych punktów konsultacyjnych dla dzieci i młodzieży działających przy wiejskich Szkołach Podstawowych w Gminie Trzebinia m. in. W Szkole Podstawowej w Myślachowicach – poradnictwo indywidualne dla rodziców. Wykorzystano wiedzę ze „Szkoły dla Rodziców” z warsztatów, „CO zamiast Karania” oraz tworzenia jasnych zasad i konsekwencji w rodzinie. Zaproponowano uczestnictwo w zajęciach w „Szkole”.
B. W ramach punktu konsultacyjnego dla dzieci i młodzieży utworzonego z inicjatywy Urzędu Miasta i Gminy Trzebinia wielokrotnie w poradnictwie wykorzystywane są elementy poszczególnych warsztatów „Szkoły ...”. Na punkt zgłaszają się osoby anonimowo i z wieloaspektowymi problemami. Umiejętności, które daje „Szkoła ...” są bardzo potrzebne w trakcie rozmowy i bardzo praktyczne w poradnictwie np. (rozpoznawanie i akceptowanie uczuć klienta już na początku spotkania). Osoby korzystające z konsultacji na punkcie często uczestniczą w pełnym cyklu warsztatów „Szkoły ...”.
C. Wymiana doświadczeń związanych z prowadzeniem zajęć „Szkoły ...” pomiędzy pracownikami poradni. W PPP Trzebinia zajęcia prowadzą w sumie 3 osoby, 2–ch pedagogów i psycholog.
D. Wykorzystanie na wykładach dla Powiatowego Uniwersytetu Trzeciego Wieku informacji dotyczących rozpoznawania uczuć. Warsztat prowadzony jest w ramach tematu dotyczącego skutecznej komunikacji.
E. Propagowanie treści „Szkoły ...” i zachęcanie Seniorów do uczestnictwa. Zainteresowanie ich „Szkołą ...” wiąże się z częstym sprawowaniem opieki nad wnukami w różnym wieku.
F. Przekazywanie praktycznej wiedzy – elementy „Szkoły” na spotkaniach z rodzicami w ramach Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dzieci. Szczególnie ważne są tu tematy dotyczące stosowania opisowej pochwały, wyznaczania granic, rozróżniania i stosowania kary i konsekwencji w wychowaniu.
G. Wykorzystanie umiejętności nabytych poprzez prowadzenie i doskonalenie zawodowe w ramach „Szkoły ...” w podwójnym aspekcie:
- Zawodowym – w codziennej pracy diagnostyczno-terapeutycznej
- Jako rodzice w codziennych relacjach z naszymi dziećmi.
Trzebinia, październik 2009 r. Opracowały:
Elżbieta SZKLARCZYK
Marta PIECHOWICZ